İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul Ticaret Odası (İTO) 32 No’lu Basım-Yayım Meslek Komitesi, Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği ve Basın Yayın Birliği Derneği iş birliğiyle “Yapay Zekâ Çağında Yayımcılık Zirvesi”ne ev sahipliği yaptı.
Yayıncılık sektörünün önde gelen temsilcilerini, akademisyenleri ve kamu yöneticilerini bir araya getiren zirvede; yapay zekânın yayıncılığa sunduğu fırsatlar, etik sınırlar, fikrî mülkiyet hakları ve insan emeğinin korunması başlıkları tartışıldı.
Sütlüce’deki Sâdâbâd Kampüsü’nde düzenlenen etkinliğe; İstanbul Ticaret Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. İsrafil Kuralay, Rektör Prof. Dr. Necip Şimşek, İTO Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üstün, İTO 32 No’lu Basım-Yayım Meslek Komitesi Başkanı Halil Çelik, Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği Başkanı M. Burhan Genç ve çok sayıda sektör temsilcisi katıldı.
Zirvenin açılış oturumunda konuşan Prof. Dr. Sinan Canan, “Yapay zekâ, insanın ürettiği dil ve kültürün bir yansımasıdır; yeni olanı söyleyemez, sadece var olanı biçimlendirir.” diyerek, teknolojinin insanın üretkenliğini yönlendiren değil, destekleyen bir araç olması gerektiğini vurguladı.
“Teknolojiyi anlamlandıran yayıncılık geleceği şekillendirecek”
Zirvede öne çıkan ortak görüş, teknolojinin insan emeğiyle dengelenmesi gerektiği yönündeydi.
Dr. İsrafil Kuralay, “Ben yazılarımı yazarken yapay zekâya sormuyorum, çünkü o zaman yazı artık bana ait olmaz.” sözleriyle, dijitalleşme sürecinde insanın üretici kimliğinin korunmasının önemine dikkat çekti.
Rektör Prof. Dr. Necip Şimşek ise, yapay zekânın yayıncılığın geleceğinde kaçınılmaz bir aktör olduğunu ancak bu dönüşümün “etik, denetimli ve bilinçli” biçimde yönetilmesi gerektiğini belirtti.
Farklı oturumlarda farklı perspektifler
Zirvede düzenlenen dört ayrı oturumda, çocuk yayıncılığı, çizerlik, edisyon-çeviri, eğitim yayıncılığı ve telif hakları konuları ele alındı.
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’nden Dr. Melike Palsü Kurt, yapay zekâ bilincinin çocuk yaşta kazandırılması gerektiğini vurgularken; illüstratör Nurgül Şenefe, “Eğitim ve toplumsal bilinç olmadan kullanıcılar yönetilen tüketiciye dönüşür.” dedi.
Epona Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Dr. Sedat Demir, yapay zekânın kurmaca eserlerde duygusal derinliği henüz yakalayamadığını ifade ederken, Prof. Dr. Işın Öner, “Yapay zekâ Türkçede anlam ve ritim hatalarına düşüyor; insan çevirmen estetiğini korumak şart.” dedi.
Telif haklarında yeni düzen ihtiyacı
Son oturumda Prof. Dr. Muzaffer Şeker moderatörlüğünde yapılan tartışmalarda, Avrupa Birliği’nin yeni Yapay Zekâ Tüzüğü’yle yayınevlerine getirdiği yükümlülükler gündeme geldi.
Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği Genel Sekreteri Av. Melahat Boran, “Meta ve OpenAI davaları, korsan içerikle model eğitiminin artık ihlâl sayıldığını gösteriyor.” derken; Doç. Dr. Cahit Suluk, “Yapay zekâ bir eser sahibi olamaz; eser sahibi insandır.” diyerek hukuki çerçeveyi netleştirdi.
Zirve sonunda, insan emeğiyle etik dengeyi koruyan, teknolojiyi anlamlandıran bir yayıncılık kültürünün geleceği şekillendireceği vurgulandı.